Nazorg

Ik geloof dat het geen kwaad kan om toch nog even enige nazorg te plegen naar aanleiding van het programma De Hokjesman. Tsjongejonge, wat heb ik daar al een aandacht aan besteed inmiddels. Achtereenvolgens in ‘Hokjesman’ op 15 december 2012, ‘Ons vermogen’ op 15 januari, ‘Camera’ op 3, ‘Speelveld’ op 16, ‘Bezielen’ op 19 en ‘Ontvangst’ op 22 februari. En nog is het blijkbaar niet genoeg. Maar het is dan ook een event van de eerste orde voor de antroposofische gemeenschap. De laatste keer heb ik een heel groot aantal twitterreacties weergegeven in de onmiddellijke nabijheid van de uitzending afgelopen donderdag 21 februari. Daar waren relatief weinig reacties bij vanuit antroposofische hoek, dan wel de hoek van de vrijeschool (bijvoorbeeld oud-leerlingen, ouders, docenten en leerlingen). Nu blijken er op Facebook verschillende plaatsen te zijn waar mensen zich rondom dit thema hebben verzameld. Mij leek het een goed idee om die reacties ook eens hier weer te geven. Maar eerst die op de Facebookpagina van De Hokjesman zelf:

Lucas Oostveen wat geniet ik toch elke keer weer van dit programma. respect vol, verhelderend, ludiek. naja, gewoon tof en een zeer goed gekozen stijl & vorm. 22 februari om 2:11 via mobiel · Vind ik leuk · 10

Paul Toorop Wederom waanzinnig goede aflevering. 22 februari om 2:29 · Bewerkt · Vind ik leuk · 5

Heidi Lansbergen Hij was weer fijn, Hokjesman! 22 februari om 6:40 · Vind ik leuk · 1

Sybylle Kroon Wederom een bijzonder boeiend ‘hokje’! 22 februari om 8:16 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Sabine Visser Ik hou ervan! 22 februari om 8:28 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Karel Marlies Vanmiddag kijken. Wanneer komen er nieuwe afleveringen? Neem aan dat het niet bij deze eerste reeks blijft. 22 februari om 8:43 · Vind ik leuk · 2

Remco Groenen Mooi.., ik ga d’r maar van uit dat de wolk op 28:20 door jullie zelf is ingezet anders ga ik toch echt twijfelen 22 februari om 8:50 · Vind ik leuk · 2

Jonica Kaagman fascinerend was het weer zeker! hokjesman bedankt! 22 februari om 9:01 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Louwrens Rafael Fascinerend! Weet nu meer over de antroposofen, niet een van zijn sterkste afleveringen, wel weer heerlijk om te kijken! 22 februari om 10:07 · Bewerkt · Vind ik leuk · 1

Orban Büller Mag ik vragen wat de locatie is van het interview met de renegaat? 22 februari om 10:05 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Inge Oudhoff Weer een verhelderende docu. 22 februari om 10:26 · Vind ik leuk · 1

Frans Lucassen Ik zou ook graag willen weten wat de locatie is van het interview met de ‘afvallige’. 22 februari om 14:33 · Vind ik leuk · 2

Marjolein Koudstaal Prima documentaire! 22 februari om 15:51 · Vind ik leuk · 1

Joke Hetem Ik heb ervan genoten... kinderen op de Vrije School gehad, volgens mij hebben zij het als een prima school ervaren! Ga ’t toch ff navragen... 22 februari om 18:17 · Vind ik leuk · 1

Jacobs Marjolein prachtig zoveel kanten en overeenkomsten met autonomen 22 februari om 19:09 · Vind ik leuk · 1

De Hokjesman De scène met de renegaat is hier opgenomen: http://www.behouddelichtenberg.nl: Decennialang onttrok een deken van onkruid en puin het sluimerende theater aan het zicht van de Weertenaren. In de afgelopen maanden werd door vrijwilligers van Halt, leerlingen van het Kwadrant en mensen van De Risse het bedje opgeschoond en verscheen de schone slaapster in oude pracht! 22 februari om 23:09 · Vind ik leuk · 2

De Hokjesman En of we door gaan staat in de sterren geschreven. 22 februari om 23:09 · Vind ik leuk · 1

De Hokjesman Binnenkort gaan we er iets meer over zeggen. Vooralsnog kunnen wij de serie niet meer maken omdat het programma nu 1500 euro per minuut kost en we dit jaar nooit meer dan 1000 p/m mogen kosten. Althans, zo werd mij 7 weken geleden gezegd. Maar dat was vóór de eerste uitzending. We zullen zien. Wellicht kunnen we straks jullie hulp nog goed gebruiken. Maar zoals gezegd, later meer... Groet! 22 februari om 23:12 · Vind ik leuk · 4

Aline Mooijaart Wat een geweldige aflevering; een en al herkenning! Kinderen erop gehad, er zelf gewerkt... Jammer dat het zo vaag blijft... Grappig dat men zich niet snel antroposoof durft te noemen... ‘godheid’ help! Gelukkig waren de meningen divers. De boer is enorm bevlogen, heeft het met de paplepel binnengekregen. Mooie mensen! Hokjesman SUPER! en bedankt zaterdag om 9:56 · Bewerkt · Vind ik leuk · 2

Gerhard Renkens Gaaf als Weertenaar opeens de Lichtenbeg te zien in deze aflevering! http://achtergrond.behouddelichtenberg.nl/: Stichting de Lichtenberg wil het verval van het recreatie - en sportcomplex de Lichtenberg tegen gaan en het voor de toekomst veilig te stellen! Het recreatiepark wordt gevormd door de Diesterbaan, de IJzerenmanweg en het Bisschoppelijk College. Het complex valt op door de architectuur, de markante... zondag om 10:55 · Vind ik leuk · 1

Gerhard Renkens Op naar seizoen 2! zondag om 10:56 · Vind ik leuk · 1

Wendy van Ede Het is fijn dat naar voren kwam dat je zelf je stuk er uit kiest, Steiner heeft nooit bedoeld dat je alles zomaar moet overnemen, Je kijkt wat bij je past. Iets wat vroeger mensen om mij heen, op school niet helemaal begrepen geloof ik, die vonden zichzelf zo goed, (omdat ze zichzelf in alles soof vonden) en dus andere minder ‘goed’, wij hadden wel n tv en wel witte suiker etc, maar ik hou wel degelijk van de antroposofie en heb er veel van geleerd en na mijn vrije school tijd heb ik er veel aan gehad in mijn leven en zocht ik mijn weg er in. Juist omdat mijn ouders die ruimte gaven en er niet dogmatisch mee omgingen denk ik. Maar ik kan me voorstellen dat het filmpje toch heel gek is voor mensen die de antroposofie niet kennen. 10 uur geleden · Vind ik leuk · 1

De Hokjesman Filmpje? Gek? 8 uur geleden · Vind ik leuk

Wendy van Ede ok, documentaire dan... en onbekend maakt vaak onbemind toch? 4 uur geleden · Vind ik leuk

Dan heb ik hier een Facebookpagina met de ludieke titel ‘Je bent een Vrije School-leerling als je’:

Je bent een Vrije School-leerling als je heeft een link gedeeld. 21 februari Een mening hebt over het onderstaande programma. Wat is jullie mening erover? DE HOKJESMAN - PROMO 7 - DE ANTROPOSOFEN

Rosa Heijmel Net gekeken geniaal heb me toch n potje zitten lachen 21 februari om 22:08 via mobiel · Vind ik leuk · 4

Annerieke Molenaar-Vorsteveld Zit te kijken.. waar komen al die idioten vandaan??? 21 februari om 22:12 via mobiel · Vind ik leuk · 5

Sophie Van De Meeberg Die meneer die mens in wording is heeft zelfs een abge-eckte kaak!! 21 februari om 22:12 via mobiel · Vind ik leuk · 26

Chaja de Boer Schrik wel van sommige dingen.. over rassen bijvoorbeeld. 21 februari om 22:13 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Anna van Ark-Konings Het wordt wel flink aangedikt, maar daar is het de hokjesman voor 21 februari om 22:15 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Chantal Ooms Ben blij dat ik geen antroposoof ben. En met kritische blik allerlei mooie dingen doe in m’n leven maar ook veel laat. Wel doorgeslagen types in mijn mening. Rassen gedoe... 21 februari om 22:16 via mobiel · Vind ik leuk

Iris De Kool Nog bezig.... gedeeltelijk eens... maar nooit zo in verdiept maar kan mij sowieso die schepping vd mens niet zo herinneren... weet zelf zeker dat ik dat zo niet geleerd heb! 21 februari om 22:16 via mobiel · Vind ik leuk

Fleur van der Laan Na dit programma kan je toch bijna niet meer zeggen, nee hoor, het is gewoon een normale school met normale vakken met normale lessen gegeven door normale leraren. Gelukkig zijn de mensen met wie ik in de klas heb gezeten het ‘normale bewijs’ dat je best leuk terecht kan komen als ex-vrije schoolleerling en zie ik donkere mensen niet als het kinderlijke stadium van de mensheid! Hahaha.. Bizar! 21 februari om 22:17 via mobiel · Vind ik leuk · 14

Robert Minnebo Erg aangedikt. Idd 21 februari om 22:19 via mobiel · Vind ik leuk

Emma Schouwenaar Dit zijn wel een soort van super-sofen die aan het woord komen, ik herinner me vooral de mooie verhalen en handenarbeid, geen idiote rassen-theorieën! 21 februari om 22:19 via mobiel · Vind ik leuk · 10

Morris Faber Zag het net, brengt wat meer duidelijkheid. Maar wel overdreven! 21 februari om 22:20 · Vind ik leuk · 1

Deborah Palermo T lijkt net of we bij n sekte horen zeg!!! 21 februari om 22:21 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Hans Oosterhaven het is lang geleden dat ik zo verschrikkelijk gelachen heb, het was hilarisch leuk 21 februari om 22:21 · Vind ik leuk · 2

Shivani ter Maat mischien moet ik ook maar eens naar euritmie met mijn dislectie. 21 februari om 22:23 · Vind ik leuk · 2

Ingrid Veltkamp Het viel mij eerlijk gezegd mee. Ik vond het wel een genuanceerd verhaal. Rassenkunde heb ik nooit als discriminerend ervaren maar het werd dan ook niet door deze lerares gegeven. Ben blij dat ik toch gekeken heb. 21 februari om 22:24 via mobiel · Vind ik leuk · 4

Pauline Kramer Als ex-vrijeschoolleerling is t grootste deel logisch ( die rassen wtf). Maar als buitenstaander niet te begrijpen en onlogisch 21 februari om 22:24 via mobiel · Vind ik leuk

Amanda Meijer veel herkenning! 21 februari om 22:24 via mobiel · Vind ik leuk

Lise-Marije van Houten Vond het wel respectvol; de boer en de ‘afvallige’ waren/zijn twee uitersten! Briljant de doener (boer) tegenover de intellectueel...mooi gedaan! Dat gedoe over de Rassenleer moet m.i. wel in perspectief en in de tijdgeest (kolonialisme) gezien- en bezien worden! 21 februari om 22:25 · Vind ik leuk · 12

Anoek van Beek Veel dingen nooit geweten en vooral die uitbeeldingen vond ik verschrikkelijk saai vroeger... Maar toch wel een mooie leer, maar graag zonder al te veel fanatisme, maar dat geldt voor alle overtuigingen 21 februari om 22:25 via mobiel · Vind ik leuk

Anneleen Lucas-Remijn Om te huilen. Echt. 21 februari om 22:27 via mobiel · Vind ik leuk

Annebeth Van Oene ik wist niet dat euritmie ook bij tandproblemen kon helpen, niks van gemerkt iig! 21 februari om 22:28 · Vind ik leuk · 6

Isabelle Meiling “in de antroposofie kom je maar zelden een antroposoof tegen” hahaha Wel een beetje jammer/raar dat hij niet naar een ‘gewone’ vrije school is gegaan... Verder erg leuk gedaan 21 februari om 22:39 via mobiel · Bewerkt · Vind ik leuk · 5

Raymond de Kok Geef er dus gewoon je eigen draai aan is het advies. Haal eruit wat je mooi vindt. Thats it 21 februari om 22:32 via mobiel · Vind ik leuk · 5

Brechtje Wensveen Ik vond het onderzoekend, objectief en respectvol neergezet. En natuurlijk komen de extremen aan bod. Leuk om mijn eigen schoolgebouw te zien. Ik heb destijds toch vooral genoten van alle leuke dingen die er in de lessen en tijdens de feesten gedaan werden 21 februari om 22:32 · Vind ik leuk · 3

Yenthl Braspenning ook als ex-vrijeschoolleerling heel veel herkenning ^^ ik krijg al weer zin om weer met al de feesten mee te doen en terug naar alle verhalen te willen luisteren. ik zit nu nog de liederen mee te zingen. en dan natuurlijk de spreuk, heerlijk om die terug te horen
ik ben blij dat ik gekeken heb ^^ al werd het wel wat aan gedikt maar daar kijk je maar een beetje door heen 21 februari om 22:34 · Vind ik leuk · 1

Thirza Solcer Heel stigmatiserend, soms grappig, soms bedroevend! Ik herinner me vooral al het extra’s wat wij mee kregen en koester dat nog elke dag!! It made me who I am en daar ben ik trots op! 21 februari om 22:34 via mobiel · Vind ik leuk · 9

Menno Simons De hokjesman is mild en liet ons een positief beeld zien in dit program. Het is wel tv he mensen, geen lezing of workshop. Ik vind echt dat de hokjesman in dat half uurtje leuke dingen liet zien over de Antroposofie. Het slot over “het oneens kunnen zijn met de meester”, dat is toch mooi! 21 februari om 22:34 · Vind ik leuk · 14

Geralien de Later ik vind de hokjesman zowiezo goeie programmas maken 21 februari om 22:35 · Vind ik leuk · 3

Jiska De Vries Mooie uitzending! Fijn dat er ook een keer een genuanceerd beeld wordt neergezet en hoor en wederhoor wordt gepleegd, in plaats van het gebruikelijke veroordelen zonder echt te weten wat er werkelijk bedoeld wordt. Mensen die dit hebben gekeken en doen alsof dat rassengedoe een issue is, hebben niet goed opgelet. Er werd namelijk duidelijk aangegeven dat de manier waarop Steiner over ‘rassen’ sprak, niet meer in deze tijd past en dat hij het ook niet zo bedoelt kan hebben als het in deze tijd wordt uitgelegd. Er werd zelfs gezegd dat hij het woord 'ras' niet eens meer zou gebruiken in deze tijd. Dat lijkt mij veelzeggend. Ik vond het een interessante en vermakelijke aflevering, mooie beelden ook! 21 februari om 22:35 · Vind ik leuk · 6

Sandra Westhoff Ik vond het een mooie documentaire met een redelijk totaal beeld. En ik was zelf ook nog in beeld! Althans... mijn jas die omschreven werd als aardse kleuren... Wel vond ik het beeld van de vrije school bovenbouw wat eenzijdig. En wat die evolutietheorie betreft... tja laat ik die maar snel weer vergeten... 21 februari om 22:35 · Vind ik leuk · 1

Karin Jeucken zelfs een aantal bekenden gespot 21 februari om 22:37 · Vind ik leuk

Luuk Van Geffen Voor alles geldt: elk voordeel heb zijn nadeel. Wel een redelijke uitzending, al mis ik wel het complete verhaal! De wereld is genuanceerd... 21 februari om 22:37 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Eef Ringers een mooie trip down to memory lane! 21 februari om 22:38 · Vind ik leuk

Karin van Dijk Redelijk respectvol gedaan... een mengeling van ‘volgers’ aan het woord. Voor een buitenstaander lijkt het mij niet echt te volgen maar in ieder geval niet zo negatief als vaak het geval is. Bijzonder jammer dat het WEER het rassengedoe ter sprake kwam... gelukkig werd het goed vertaald door... de dunne baas in Suisse. Maar hoe in hemelsnaam vinden ze dan weer die Drentse boer... hahaha, dat menstruatie verhaal, die nonreactie van die kinderen... Al bij al... kon beter maar was vaak veel slechter. 21 februari om 22:39 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Pieter Tinbergen Die boer was idd erg bijzonder, zijn ouders ook trouwens, niet de antroposofie die ze tot buitenstanders maakten. Ook een flink aantal gemiste kansen, maar dat kan vast over alle geportretteerde groepen gezegd worden. 21 februari om 22:41 via mobiel · Bewerkt · Vind ik leuk · 2

Joen Pielage en weer wordt de minder mooie kant belicht en de prachtige kant krijgen we maar heel af en toe een kleine indruk van, die alleen door een vrije scholier kan worden gezien. jammer vind ik. 21 februari om 22:40 · Vind ik leuk · 2

Jiska De Vries Annebeth: dat met die tandproblemen ging over euritmie-therapie, dat is iets heel anders dan de euritmie die je op de Vrije School hebt. Bij euritmie-therapie kan je bepaalde klachten verhelpen door middel van bepaalde, op jou en jouw klachten toegespitste euritmie-oefeningen. Het is dus niet zo dat als je zomaar wat letters uit het alfabet uitbeeldt, je spontaan geen gaatjes meer hebt o.i.d. 21 februari om 22:41 · Vind ik leuk · 1

Willemien Bierman Hooft Graafland Er geestig en leuk gedaan. ik vond het ook genuanceerd, zeg nou zelf Antroposofen is ook een raar volkje en wat mij opviel niemand durft zichzelf antroposoof te noemen. 21 februari om 22:49 · Vind ik leuk · 5

Proximea Wijkruijs ik vond het een mooie documentaire, wel jammer dat de jaarfeesten werden gebruikt alsof wij antroposofen altijs met bloemetjes in het haar door het veld huppelen en st michael aanbidden. Maar goed, het is wel duidelijk dat wat ik ook al jaren wilde weten niet te pakken is: de antroposoof bestaat niet. En waarom valt ie niet in een hoke te plaatsen omdat volgens mij antroposofie een filosofie is, geen religie, geen wetenschap maar een levensvisie. Thats all. En dat de hokjesman daar dan niet de vinger op krijgt is dan ook volstrekt logisch mi. Ik vond de bevlogenheid van de sofen die te zien waren aandoenelijk en ik meenden bij de hokjesman ook een sprankeling te zien in zwitserland. Wij gaan zeker een keernaar goetheria (hoe heet het?) in zwitserland toe, lijkt ons geweldig!!!! 21 februari om 22:51 · Vind ik leuk · 8

Lina Laurens Dogmatisch, sekteachtig, zweverig en vaag. Wat voor indruk laat het achter bij iemand die hier niets van kent? De mooie kant van de vrije school zie je bijna niet, geen reklame jammer... 21 februari om 22:52 via mobiel · Vind ik leuk · 5

Annebeth Van Oene aha! dat is ook weer opgehelderd! ik vond het al zo vreemd, jammer toch dat ik nooit euritmie therapie heb gehad dan, dat had wellicht nog wat gebitsklachten kunnen voorkomen;) 21 februari om 22:53 · Vind ik leuk · 6

Ilja Mossink Kuipers Leuk om te kijken, met mijn puberzonen die ook vrije school onderwijs volgen... had zelf iets meer over de scholen en kinderen willen zien... 21 februari om 22:54 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Sacha Harland Allemaal mooi en aardig, maar dit krijgen WIJ dus straks weer over ons heen. Net als ‘dat we altijd vrij zijn’. 21 februari om 23:03 · Bewerkt · Vind ik leuk · 4

Els Godefroy Jammer dat ze de familir iepenburg als voorbeeld van een bd boer lieten zien , zijn buitenbeentjes 21 februari om 23:00 via mobiel · Vind ik leuk · 2

Sonja Van T Zelfde je moet de uitzending wel met een knipoog bekijken... 21 februari om 23:09 · Vind ik leuk

Taljah Rosenkranz Ik miste de meer gematigde soof, verder vond ik het een mooi beeld. Leuk om te zien dat de broer en zus zo een verschillende ervaring hebben met de vrije school. Zo zie je maar weer dat er nooit een theorie, filosofie, geloof of wetenschap is waar iedereen zich in kan vinden. 21 februari om 23:14 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Shivani ter Maat ben benieuwd hoeveel neuwe aanmeldiingen er zullen toestromen nav dit program  en over de evolutie theorie is diep nagedacht verder dan het woord voert, de wereld bestaat nu eenmaal uit mensen met andere bewustzijns vormen dat heeft niets met rascisme of uitlsuiting te maken. IN meerdere esotherische boeken wordt daar steeds meer over geschreven, dus als we nu steeds meer mengelen zal mischien dan toch de uber mensch ergens weer her-reizen. hihihi 21 februari om 23:14 · Vind ik leuk · 2

Mariah Scelso Vond het juist heel mooi. Het is erg moeilijk om in 1 uitzending uit te leggen wat de antroposofie inhoudt. Het is zo breed! Door het vrije school onderwijs van mijn zoons (lager en middelbaar onderwijs) weet ik dat juist het mooie aan de antroposofie is dat je zelf bepaalt wat je eruit haalt!!! 21 februari om 23:16 via mobiel · Vind ik leuk · 2

Yara Espinoza Knap gevonden collectie mallotige antroposofen. Uitzonderingen daargelaten maar die konden het ook niet meer rechtbreien. 21 februari om 23:38 · Bewerkt · Vind ik leuk · 4

Babette Strating Mensen mengen is de oplossing; helemaal mee eens. Uber-mengsels 21 februari om 23:33 · Vind ik leuk

Rob van Houten Bedoel je (ik heb niet alle reacties gelezen en weet niet van wanten in deze) de vrije hoge school in Driebergen? 21 februari om 23:36 via mobiel · Vind ik leuk

Jonas van der Vlugt Lekker als je de warme kant van de Vrije School kan mee pikken toch? Ach ja en dan loop je een rondje met je armen gespreid terwijl je een koperenwaterleiding over gooit:) Het zei zo:-p Beetje samen geknepen billetjes door de enorme nat in nat afbeeldingen en een aantal mensen wat humorloos vastgeklampt aan de preparatendoos zit:) Van mij mag t ergste stof er wel afgeblazen worden zodat we nog trotser kunnen zijn op de mooiste 90% Worden wat je bent is waar het om gaat in mijn optiek..._-_ 21 februari om 23:58 via mobiel · Vind ik leuk · 7

Thijs Jansen Sacha Harland je moeder krijgt mij over dr heen 22 februari om 0:03 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Kaya Verkooijen ik vond het erg fijn me te herkennen in wat ze zeiden. 22 februari om 0:05 · Vind ik leuk

Yoke Ferwerda Ik vond het erg leuk en het aandikken van sommige dingen hilarisch! Die rassentheorie, ach snel vergeten inderdaad, ouderwetsch!! 22 februari om 0:11 · Vind ik leuk

Nienke M Wiarda Er zit natuurlijk wel een kern van waarheid in de beschrijving die Steiner gaf van de rassen; je hoeft er alleen maar naar te kijken om te zien dat de Afrikanen een jeugdige uitstraling hebben. Bovendien vormen ze de meerderheid in de atletiek. (ledematenmensen) Indianen komen oud over en waren niet geschikt om al slaaf in te zetten. Ze gingen met bosjes dood aan de ziektes die de blanken meenamen. Gewoon zelf erover nadenken. Dit is wat Steiner bedoelde, het komt in deze tijd erg racistisch over nadat we hebben meegemaakt in WO II. 22 februari om 0:46 · Vind ik leuk · 1

Wendy Greeve-Moloney Wat een stelletje zweefsofen heeft ’ie gevonden zeg, hilarisch! (jammergenoeg géén VPRO hier in Australia, dus alleen trailer gezien...) 22 februari om 1:42 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Jelte Tadema De Volkoren Academie. Was getekend: De Blije Soof 22 februari om 2:56 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Annemarijn van Wijk Hoog Harry Potter gehalte gegeven... 22 februari om 3:46 via mobiel · Vind ik leuk

Femke Heuschele Saskia Tjho well done Sas Hopelijk kunnen we het ook hier in ZA zien via BVN?! 22 februari om 5:23 · Vind ik leuk · 1

Suzanne Velzel Adams Was hij nou op de Michaelshoeve? 22 februari om 5:45 · Vind ik leuk

Amanda Meijer Volgens mij was hij idd op de michaelshoeve, ik dacht het ook al te herkennen 22 februari om 7:50 via mobiel · Vind ik leuk

Carla van Hooff Noch Paul Mackay, noch de boer uit het programma zijn doorsnee antroposofen, dus dat gaf niet echt een realistische beeld. 22 februari om 8:47 · Vind ik leuk

Sjoer Bergervoet een doorsnee antroposoof?... hij kon niet eens een antroposoof vinden!  ik vond het wel jammer dat ze geen gewone bovenbouw in werking lieten zien maar alleen een onderbouw voor ‘bijzondere’ kinderen, over doorsnee gesproken... 22 februari om 9:13 via mobiel · Bewerkt · Vind ik leuk · 1

Wally Soesman typisch eenzijdige en belachelijk makende vpro productie. tenenkrommende ergenis. 22 februari om 9:34 · Vind ik leuk · 3

Chawa Verwer Tenenkrommende en deprimerende uitzending die totaal niet representatief is wat mij betreft. Allemaal uitzonderlijke mensen en uitzonderlijke situaties. 22 februari om 10:08 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Petra Spaans eigenlijk zouden we het eens in eigen hand moeten nemen... zelf een programma maken, waarin niet gesneden wordt. de hokjesman denkt toch alleen maar in hokjes... en niet wegduiken als de rassenleer in beeld komt. maar ons er echt in verdiepen zodat er een uitgebalanceerd antwoord gegeven kan worden op die vraag. 22 februari om 10:28 · Vind ik leuk · 3

Regina Kuipéri Een goed programma. Niet voor de ‘kleur’ maar voor de verinnerlijking kiezen. Het beeldmateriaal over extreem uitersten gaf mooi aan dat ieder mens anders met dit gedachtegoed omgaat, er op geheel eigen wijze naar kijkt en er daarom ook weer andere dingen in vindt -en uithaalt. De ware antroposoof kan volgens mij niet bestaan want wat is er de defenitie van? En kan éen iemand alle waarheid in pacht hebben? Dat is iets wat R. Steiner (volgens mij) ook nooit zo bedoeld heeft. Hij heeft een ‘aanzet’ gegeven, een start om op een geheel andere ‘vernieuwde’ wijze te kijken naar de mens in zijn geheel. Om de toekomstige mens op een gezonde wijze te helpen op zijn ontwikkelingspad en daarbij niets te schuwen wat men tegenkomt. Antroposofie is in mijn ogen kiezen voor de oprechte weg wat niet altijd gelijk staat aan de makkelijkste. Het is een gedachtegoed die om verinnerlijking vraagt, dit ook biedt zonder dat men het bewust in de gaten heeft. Kijk maar wat er bij de leerling tijdens het houtbewerken allemaal ‘langskomt’ aan weerstand, het willen opgeven, toch met aanmoediging (van buitenaf gegeven) doorgaat en er uiteindelijk (als het werkstuk klaar is) ergens diep van binnen met toch een beetje ontstane trots naar het eigenhandig gemaakte werkstuk gekeken wordt. Dat draagt (ondermeer) bij aan de eigen verdere levens-houdings-ontwikkeling. 22 februari om 11:26 · Vind ik leuk · 6

Henri Lansink @Petra Spaans Op het einde leek de hokjesman zelf in verwarring (toen ie de deur moest dicht doen). Jammer, geen hokje te vinden om ‘de antroposofen’ in te stoppen ... Dit is een leuker programma, wel wat ouder http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1115526 Deze aflevering stapt Karin de Groot de wereld van de antroposofie binnen. 22 februari om 11:34 · Vind ik leuk · 4

Femke Krijgsveld En dan probeer je je partner die geen Vrije school achtergrond heeft en een voorgeschiedenis van slavernij kent, wamt te maken voor het Vrije school onderwijs voor je twee kinderen... Er moet hier een hoop “damage controle” gedaan worden :s Terwijl ik het als een hele mooie, bijzondere en leerzame tijd heb ervaren. 22 februari om 11:35 via mobiel · Vind ik leuk · 3

Andrea Zwaanswijk Michael Schaap liet subtiel de nodige verbazing zien en nodigde m.i. toch af en toe heel gewiekst uit tot een tssss-gevoel. Ben er niet uit of ik dit een geslaagde manier van filmen vond. Hangt er van af wat je ermee beoogt/ pretendeert te belichten. Als je serieus wilt uitdiepen had er bv ook aandacht kunnen zijn voor recent wetenschappelijk onderzoek dat onderdelen van vrijeschoolonderwijs lijkt aan te wijzen als waardevol voor de ontwikkeling. Nu was het nog net geen Showroom bv bij de BD boer... Verder mooie beelden, een prettig feest der herkenning en ik vul zelf de ontbrekende werkelijkheid wel in (wat is dat ;-) 22 februari om 12:18 · Vind ik leuk · 2

Petra Spaans maar ik maak me toch zorgen om de uitwerking op mensen die nog niet veel kennen van de antr. benadering. hoe kunnen we een positiever beeld neerzetten? in de media bedoel ik... 22 februari om 13:41 · Vind ik leuk · 1

Petra Spaans en ja, de aflevering van Karin de Groot is een stuk fijner, maar de euritmisten komen wel zweverig over. als je het zelf op zou pakken zou je dat kunnen nuanceren , meer uitleg geven. wat ik miste bij de hokjesman is een uitgebreidere beleving van de oudleerlingen van de vs. zouden zij hun kinderen naar de vs laten gaan en/of antrop. in de opvoeding en waarom wel/niet? hebben de michaelsverhalen bijv. een bepaalde impact op jullie gehad waar je nu iets aan hebt? gewoon, in duidelijk(ere) taal! 22 februari om 14:02 · Vind ik leuk · 1

Djoeke Donkers Als je zelf niets met antroposofie hebt heeft deze aflevering er vast niet voor gezorgd dat je er graag bij zou willen horen. Een andere uitzending waar een antroposofische gezinshuis wordt besproken http://dokument.ncrv.nl/ncrvgemist/14-11-2011/ncrv-dokument-bv-gezin · Vind ik leuk

Amelie Frenken Mooi die laatste zin(nen), dat je leert van de vader en hem op zeker moment los kunt laten. De antroposofie heeft toekomst. 22 februari om 14:24 · Vind ik leuk · 1

Corrie Hulsker Ik heb nu beide uitzendingen na elkaar bekeken en die van Karin de Groot is heel mooi, ze is er zonder oordeel ingestapt, heeft alles een kans gegeven, heeft inderdaad slechts waargenomen en laten zien wat ze had waargenomen. Dit programma doet veel meer voor de antroposofie dan de de ironie waarmee het programma de hokjes man er in stapte. Karin liet haar vooroordeel los nadat ze het eerlijk had uitgesproken. De Hokjesman sprak het niet uit maar liet met beelden en een bepaalde manier van monteren van de filmbeelden zijn vooroordeel zien, en hij heeft het helaas niet kunnen loslaten. Daarom vind ik deze uitzending bepaald geen reclame voor de antroposofie. 22 februari om 14:30 · Vind ik leuk · 2

Corrie Hulsker Dank HenriLansink 22 februari om 14:32 · Vind ik leuk · 1

Sjanie van der Salm het bezoek aan het Geutheanum, vond ik wel goed. 22 februari om 17:13 · Vind ik leuk

Leonie Brakels-Stout Ik vond het zorgvuldig gedaan. Erg leuk om een deel van mijn achtergrond door de ogen van een ander te zien. 22 februari om 17:20 · Vind ik leuk

Els van Leeuwen De docu gezien. Leuk. Liefdevolle mensen. Wel erg jaren zeventig. Ook veel moois voortgebracht. 22 februari om 19:03 · Vind ik leuk

Els Ticheler Als oud vrije school ouder zou ik willen adviseren: Bekijk de uitzendingen van Michael Schaap (hokjesman) en Karin de Groot (spiritualiteit), dan zie je ‘hoofd’ en ‘hart’ en kun je zelf “handelen”... 22 februari om 21:56 · Vind ik leuk · 2

Michael Bosma wij zijn de antroposofen

wij komen van boven

’t is niet te geloven

Wij dragen zeiden sjaaltjes

en lederen sandaaltjes

en hele lange rokken

en geitenwollensokken

en boven ons bed hangt een steinerportret!

zaterdag om 18:15 · Vind ik leuk · 2

De Poppenkraam Antroposofie is een wetenschap, een filosofie. Men kan dus nooit een antroposoof zijn. zaterdag om 20:24 · Vind ik leuk

Michiel de Boer De VS leert een eenvoudige ziel als ik de basis te leggen van het begrip metaforen. In alle vormen en kleuren leer je ze daar en dat kunnen heel veel mensen niet wat verklaart dat er zo weinig mensen mooi en genuanceerd kunnen dichten. Toch nog iets geleerd zondag om 16:47 via mobiel · Vind ik leuk · 1

Rinske Kegel zijde sjaaltjes moet het zijn ofwel: wij zijn de antroposofen, wij leerden niet goed tellen en kunnen heel slecht spellen 3 uur geleden · Vind ik leuk

Rinske Kegel Heb de uitzending ook gezien en kreeg deels jeuk en deels een goed gevoel. Ik denk niet dat als je zelf zo bent geschoold/opgevoed dat je met afstand kan kijken naar zo'n docu. Bijvoorbeeld de ex-bovenbouwers, hun woorden werden uit de context gerukt en ik vroeg me uberhaupt af of zei zelf wel context hadden. De boer uit het oosten sprak vol liefde en passei maar ook met zekere gekweldheid over het niet geaccepteerd zijn, mijn inziens kan dit nooit alleen liggen aan het feit dat je anders bent, het ligt er ook aan in hoe je je naar de omgeving voegt en daar hoorde ik niets over. Het slachtofferschap droop er van af, vond ik. Daarnaast was het goed om te zien dat ook de kracht van de vrije school het belang van hart en handen zichtbaar werd en het feit dat we zelf moeten besluiten wat we doen met de wijsheden van Steiner. Plaats dat in elk geval in deze tijd en context. Ook wat betreft de rassenleer. Het is wel erg dat ik zelfs met koloniale gedachten ben geindoctrineerd. Als kind nam ik dat aan. gelukkig kan ik daar nu genuanceerder over denken. neemt niet weg dat de vrije school wat betreft midden in de samenleving staan nog wel wat boontjes te doppen heeft. Poistief vind ik het naar buiten treden, de antroposofie zichtbaar maken. Dat zou nog meer moeten gebeuren. Laat maar zien an buitenstaanders wat het kan opleveren, maar wees ook kritisch en kom uit je hol antroposofen, trek dat paarse gewaad uit, daarvoor schaamde Steiner zich ook kapot en trek een biologsch dynamische spijkerbroek aan. Objectiviteit bestaat niet. 3 uur geleden · Bewerkt · Vind ik leuk · 2

Tot slot heb ik het gisteren niet kunnen laten om ook zelf iets op de Facebookpagina van De Hokjesman te schrijven:

Michel Gastkemper De Hokjesman Gisteren om 13:03 · Beste Hokjesman,

Je hebt via Twitter al laten weten dat ik, antroposoof zijnde, zeer te spreken ben over de aflevering over de antroposofen. Dat statement wil ik hier graag ook wel een keer expliciet maken. Vanochtend kwam op mijn weblog een reactie die nogal typerend is voor hoe er vanuit antroposofische hoek naar de uitzending wordt gekeken:

‘Ik had gehoopt dat de antroposofische beweging duidelijker en “hedendaagser” in de wereld zou staan. Het zal wel aan de makers van het programma liggen (?) maar waar was Weleda, het Bolkinstituut, de BD-vereniging, Warmonderhof, de Wervel en de tientallen andere antroposofische initiatieven? Door deze hokjesmankeuze leek het of ik een programma terug zag uit de jaren 80 van vorige eeuw. Niet in deze tijd staand. De “tijdsgeest” verloochenend. En ook jammer dat een aantal geïnterviewden ten stelligst ontkenden antroposoof te zijn... zo leek het alsof men dan “besmet” zou zijn.’

Ik heb hierop net de volgende reactie geschreven, en die wil ik hier graag ook weergeven:

‘De Hokjesman was op zoek naar antroposofen, niet naar antroposofische instellingen of organisaties. Laat staan de antroposofie zelf. Dat heeft hij expliciet buiten beeld gelaten. Anders was het helemaal niet te doen. Nu heeft hij een stuk of drie protagonisten uitgekozen, die niet verschillender van elkaar konden zijn. Er komen nog meer mensen in het programma voor, maar deze drie worden met voor- en achternaam genoemd: achtereenvolgens Erik van Ipenburg, Floris Schreve en Paul Mackay. Die worden volledig in hun waarde gelaten; de Hokjesman gaat uiterst respectvol met hen om en maakt geen van allen belachelijk. Maar laat wel zien hoe verschillend zij zijn en hoe verschillend zij met de antroposofie omgaan. En dat klopt helemaal, want antroposofie is uiteindelijk een zeer individuele aangelegenheid waarin ieder vrij is. De antroposofie is eigenlijk iets heel wonderlijks, want het staat ieder volledig vrij ter beschikking, waarbij iedereen zelf mag weten hoe hij of zij ermee omgaat. Dat vond ik in dit programma meesterlijk in beeld gebracht. En natuurlijk hadden er nog heel andere mensen aan het woord kunnen komen, met een andere instelling, want weer een wat andere indruk had kunnen geven. Maar ja, zo zijn mensen en zo is het leven. Je kunt niet alles in een hokje van drie kwartier stoppen. Het moet ook nog genietbaar en enigszins spannend blijven. Wat dat betreft heb ik voor de makers van het programma de grootste bewondering. Deze aflevering vertelt duidelijk een verhaal, van begin tot eind, met kop en staart. Misschien valt het pas echt op als je het terugziet. Het is eigenlijk heel kunstzinnig (om in antroposofisch jargon te blijven), waar spanning wordt opgeroepen door naast these antithese te stellen, deze verder te volgen en uiteindelijk notabene in het Goetheanum samen te brengen, om niet te zeggen tot een synthese te voeren. Dat wordt in feite ook expliciet zo gezegd op het einde. Kan het mooier? Ik vind het geniale televisie en eigenlijk zouden de makers er een prijs voor moeten krijgen; speciaal voor deze aflevering, want ik vermoed dat die wel de moeilijkst te maken is geweest van alle acht.’

Andre Meiresonne, Nees ten Boom, Hester Anschütz en 13 anderen vinden dit leuk.

Johan Beikes waarvan acte! Gisteren om 14:51 · Vind ik leuk · 1

Cis Harmse Zo heb ik de uitzending ook beleefd Gisteren om 15:12 · Vind ik leuk · 1

De Hokjesman Geweldig stuk Michel. Echt tof. Dank! Gisteren om 15:22 · Vind ik leuk · 2

Michel Gastkemper Och, ik zou er nog veel meer aan kunnen toevoegen, hoe ik ervan genoten heb. Het genot zit hem ook in de details. Elke week opnieuw die leader zien, waarin gezegd wordt dat De Hokjesman de Nederlander zal opmeten, ontleden en... doorgronden. Juist op dat moment komt die euritmiste van achter dat gordijn tevoorschijn. Nou moet je weten dat dat een typisch ‘antroposofisch’ woord is, dat ‘doorgronden’. Dat ligt ze op de lippen bestorven, want ze (dus ik ook) willen alles kunnen ‘doorgronden’. Dus elke week had ik weer enorm plezier om die leader terug te zien, en me tegelijk te verheugen op de aflevering over de antroposofen. En zo zou ik nog vele details kunnen noemen waarvan ik heb genoten. · Vind ik leuk · 3

Hildebrand Lievegoed Het was mooi 23 uur geleden via mobiel · Vind ik leuk · 1

Marjan Keuter Goede reactie Michel! 23 uur geleden via mobiel · Vind ik leuk · 1

Henny Dijkstra Ik zag een wonderlijke overeenkomst tussen (protestantse) gelovigen die zich niet goed genoeg vinden om aan het Heilig Avondmaal te mogen en antroposofen die nog niet goed genoeg waren om antroposoof te heten... wonderbaarlijk verschijnsel... wie neemt trouwens de maat wie aan welke criteria moet voldoen? Op zijn ‘antropologische’ wijze heb ik genoten van hoe de hokjesman ‘de antroposofie’ in beeld bracht. 22 uur geleden · Vind ik leuk · 2

Hester Anschütz Mooi verwoord! 21 uur geleden · Vind ik leuk · 2

Frederik Vinamont Wat bijzonder dat mijn reactie zo’n pleidooi voor het programma bij jouw uitlokt, Michel. Daar is geen speld meer tussen te krijgen. Chapeau! Maar mijn uitgangspunt was: ‘Ik had gehoopt dat de antroposofische beweging duidelijker en “hedendaagser” in de wereld zou staan.’ En daarmee doelend op het feit dat het programma juist heel duidelijk liet zien waar de antroposofie voor staat in deze tijd. Overigens wil ik ook even jouw uitspraak ‘een reactie die nogal typerend is voor hoe er vanuit antroposofische hoek naar de uitzending wordt gekeken’ rechtzetten: ik heb helemaal niets van doen met een ‘antroposofische hoek’. 21 uur geleden · Vind ik leuk · 3

Michel Gastkemper Je hebt in beide gelijk, Frederik. De antroposofische beweging, of wat daarvoor doorgaat, heeft nog aardig wat werk te verrichten om beter over het voetlicht te komen met wat het is en wil zijn. En dat jij niet in een ‘antroposofische hoek’ hoort, weet ik heel goed; maar wat jij schreef (of hoe ik het opvatte) ben ik de laatste dagen meer tegengekomen her en der onder antroposofen. En dat was voor mij een mooie aanleiding om er eens goed op door te gaan. Vandaar. 19 uur geleden · Vind ik leuk · 3

Andre Meiresonne I couldn’t agree more Michel! ik heb ook genoten van De Hokjesman, en nu hier van... je zegt het klip en klaar, frank en vrij! tof dat je het de wereld inbrengt 18 uur geleden · Vind ik leuk · 1

Frederik Vinamont Bedankt voor jouw rechtzetting, Michel! Zo ervaar je maar weer eens hoe beperkt en verwarrend dit medium kan zijn... en dan hoef je echt Arhiman (hihihi, antroposofisch grapje) er niet bij te sleuren maar ons hedendaags menselijk gestuntel wat communicatie betreft te beseffen. 8 uur geleden · Vind ik leuk · 3

Frederik Vinamont En omdat ik merk dat de Hokjesman ons ‘gefacebook’ volgt: het is een uniek programma dat iedereen en alles in zijn recht laat doch haarfijn, haast fenomenologisch (om even jargon te gebruiken) beschouwt en zo de antroposofische beweging een spiegel voor houdend. Hopelijk is men hierdoor een beetje wakker geworden... 8 uur geleden · Vind ik leuk · 1

Marjan Keuter Zou het in de vraagstelling kunnen zitten dat de mensen aarzelend antwoorden of ze antroposoof zijn? Als mij wordt gevraagd: hou je je met de antroposofie bezig, antwoord ik volmondig ja. Maar of ik nu antroposoof ben? Ik hoop ergens dat de Hokjesman bewust de vraag zo heeft gesteld, zodat het schuurt. Want wanneer zeg je dat je antroposoof bent? Voor mij heeft dat niet met protestantisme te maken (snap helemaal wat je bedoelt, Henny Dijkstra, voelde me ook lang niet waard...) of met niet boven het maisveld durven uitsteken. Eerder in de lijn van de uitspraak van Paul Mackay die zei een mens in wording te zijn. Ik ben op zoek naar de antroposofia, maar ben er (nog) niet. 4 uur geleden · Vind ik leuk

Marjan Keuter Ik heb eens op de blog van Floris rond gekeken en er eens over nagedacht wat me nu zo opvalt. Floris (en consorten) besteden heel veel woorden aan uitspraken door Steiner een eeuw geleden gedaan. Het zijn verslagen van stenogrammen, niet gecorrigeerd. Aan welke teksten wordt een eeuw later nog op deze letterlijke wijze aandacht besteed? Het lijkt of Floris zelf is blijven steken in een letterlijke interpretatie en zich daar dan tegen afzet. Terwijl de antroposofie om hem heen zich verder heeft ontwikkeld! Slaat het verwijt dat Floris de antroposoof doet, niet eerder op hem zelf? 4 uur geleden · Vind ik leuk

Marjan Keuter Juist het zoeken naar verbinding tussen antroposofie en de fenomenen in deze tijd, stuit ik als modern antroposoof wel op de nodige blokkades. Lijkt het veiliger om in een vertrouwde ietwat naar binnen gekeerde wereld te blijven met meditaties, studie. Wat als ik de vraag stel naar de karmische opdracht van de islam in deze tijd? Het is een vraag waar ik me sterk mee bezig hou, onderzoekend, vragend, studerend. En ik stuit op grote witte en blinde vlekken. Oordelen: steiner heeft gezegd dat... 4 uur geleden · Vind ik leuk

.